woensdag 18 april 2012

"Als je Göth zag, zag je de dood"

Oskar Schindler en Amon Goeth zitten na een gezellige avond op het balkon van Goeth’s huis. Goeth is dronken, Oskar Schindler echter niet. Hij maakt op deze manier slim gebruik van de situatie en hij probeert Goeth te overtuigen van wat echte macht is.
Schindler fluistert Goeth in dat echte macht niet het vermoorden van mensen naar willekeur omvat maar dat macht iets heel anders inhoudt, iets met veel meer aanzien. Ware macht is de macht om vergeving te kunnen schenken wanneer je over de beschikking staat om iemand te doden. Dát is pas écht macht.

Deze bewering van Schindler interesseert Goeth. Goeth probeert om vergevingsgezind te zijn tegenover de gevangenen. Even houdt hij dit vol, vergeeft hij kleine vergrijpen waar hij normaal meteen met de doodstraf zou ingrijpen. Maar toch kan hij de verleiding niet weerstaan om onschuldige mensen pijn te doen en hen vanaf zijn balkon als wild af te schieten, zoals het jongetje Liesek dat voor hem werkte. Liesek had al eerder een ‘overtreding’ begaan die hem was vergeven. Hij had ongevraagd een paard gezadeld voor een SS-officier. Als even later Liesek er niet in slaagt om een vlek uit de badkuip van Goeth te krijgen en Goeth hem het voordeel van de twijfel geeft, bedenkt Goeth zich echter weer over het advies van zijn goede vriend Schindler. Het jongetje loopt stijf van de zenuwen de deur uit en de lange trap af. Ondertussen kijkt Goeth naar zichzelf in de spiegel en herhaalt binnensmonds de zin "I pardon you". Aan zijn gezicht en houding is af te lezen dat hij voelt dat er iets niet klopt. De gevoelens van zijn ware aard komen wederom naar boven en hij schiet vanaf zijn balkon de jonge Liesek neer.















Links en rechts: Ralph Fiennes als Amon Göth

Dit laat zien dat Amon Goeth niet in staat is om goedaardig te zijn. Hoe dan ook komt hij zichzelf toch tegen, omdat hij voor zijn gevoel tegen zijn natuur in gaat wanneer hij mensen spaart. Ik vond dat dit beeld van Goeth het beste wordt geschetst door simpelweg de eenvoud waarmee hij mensen naar willekeur en zonder reden vermoordt. Neem bijvoorbeeld aan het begin van zijn dag. Goeth staat op uit bed, gaat naar het toilet en loopt naar het balkon. Met zijn geweer in zijn hand rekt hij zich uit en schiet een paar nietsvermoedende kampgevangenen neer. Dan loopt hij terug naar zijn kamer, waar zijn vriendin naakt in bed ligt en vervolgens zet hij een kop koffie. Mij verbaast deze eenvoudige en regelmatige manier waarop hij zijn vermaak invult niet minder als de gewenning en het verlangen om te doden. Een van de door Oskar Schindler geredde joden, Poldek Pfefferberg, zei later eens: ‘’Als je Göth zag, zag je de dood’’. Ja, naar mijn mening is het idee van de macht van het vergeven, aangereikt door Oskar Schindler, zonder twijfel een verspilde gedachte bij Amon Goeth.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten